Lotnisko Dubaj International Airport, kod IATA: DXB, ICAO: OMDB jest głównym lotniskiem w Zjednoczonych Emiratach Arabskich obsługujące Dubaj. Jest piątym największym lotniskiem na świecie jeśli chodzi o ruch pasażerski. Jest to lotnisko, na którym nawiększy ruch generują Airbusy A380 oraz Boeingi 777. W 2017 roku Dubaj obsłużył 88 milionów pasażerów, natomiast w 2019 roku ruch spadł nieco do 86 milionów pasażerów.
Dubai International Airport jest zokalizowany w dzielnicy Al Garhoud, 2,5 mil (4,6 kilometrów) od Dubaju i zajmuje powierzchnię 2900ha. Terminal 3 lotniska jest drugim największym budynkiem na świecie i największym lotniczym terminalem. Swój hub na na lotnisku mają linie lotnicze Emirates Airlines, które mają swój terminal. Hub Emirates jest największym hubem na Bliskim Wschodzie, które obsługuje 51% ruchu pasażerskiego lotniska i odpowiada za około 42% wszystkich operacji lotniczych na lotnisku. Dubaj International Airport jest także bazą dla tanich linii lotniczych flydubai.
Dubaj International przyczynia się do rozwoju gospodarki Dubaju, ponieważ zatrudnia 90 000 osób i wspiera ponad 400 000 miejsc pracy oraz wnosi do gospodarki 26,7 mld dolarów. Przewiduje się, że wpływ ekonomiczny lotnictwa wzrośnie do 88,1 mld dolarów w 2030 roku.
Historia
Historia lotnictwa cywilnego w Dubaju zaczęła się w lipcu 1937 roku, kiedy zostało podpisane porozumienie na bazę lotniczą Imperial Airways z wynajmem bazy za około 440 rupii miesięcznie. Pojawiły się loty do Karaczi oraz do Southampton w Anglii. W latach 40. XX wieku do Dubaju latały łodzie latające BOAC.
Lotnisko oficjalnie otwarto w 1960 roku, budowę zamówił władca Dubaju, szejk Al Maktoum. Pierwsze lotnisko obsługiwało samoloty Douglas DC-3, pas startowy miał długość 1800 metrów.
Pierwszy samolot odrzutowy Comet wylądował na lotnisku w Dubaju w 1965 roku linii lotniczych Middle East Airlines. Na lotnisku otwarto hangary, zainstalowano pomoce nawigacyjne, w drugiej połowie lat 60. ulepszono wyposażenie, jak system lądowania według przyrządów (ILS), a także nowe budynki. Do 1969 roku lotnisko w Dubaju obsługiwało dziewięć linii lotniczych.
W latach siedemdziesiątych ubiegłego wieku planowano dalszy rozwój lotniska, opracowano plany nowego terminalu, pasów startowych i dróg kołowania. Zbudowano nowy trzykondygnacyjny budynek o długości 110 metrów.
W kwietniu 1984 roku otwarto drugi pas startowy, położony 360 metrów na północ od istniejącego pasa startowego i równolegle do niego. 23 grudnia 1980 roku lotnisko w Dubaju stało się członkiem ACI (Airports Council International). W latach osiemdziesiątych na lotnisku w Dubaju działały linie Air India, Cathay Pacific, Singapore Airlines, Malaysia Airlines, jednak później zwolniła się przestrzeń powietrza po upadku Związku Radzieckiego oraz pojawiły się samoloty dalekiego zasięgu i linie te nie wykorzystywały później lotniska w Dubaju.
W roku 1998 otwarto Terminal 2 i był to pierwszy krok nowego głównego planu rozwoju uruchomionego w 1997 roku. W drugim etapie Concourse 1 został otwarty w kwietniu 2000 roku pod nazwą Sheikh Rashid Terminal. Hala ma długość 0,8 km i łączy się z miejscem odprawy tunelem o długości 0,3 km. Jest tam hotel, centrum biznesowe, centrum zdrowia, kantory, restauracje czy zaplecze rozrywkowe.
W 2004 roku rozpoczęła się budowa Terminalu 3, a koszt tego etapu wynosił około 4,55 mld dolarów. Po opóźnieniu etap ten został zakończony w 2008 roku. Terminal zaczął działać 14 października 2008 roku, a pierwszym lotem przylatującym był lot Emirates Airline z Dżuddy w Arabii Saudyjskiej, natomiast lot do Kataru był pierwszym odlatującym. Terminal 3 zwiększył roczną przepustowość lotniska o 47 mln rocznie.
Główne linie lotnicze operujące z Dubaj International DXB
Emirates Airline jest największą linią lotniczą operującą z Dubaj International, posiada w swojej flocie ponad 260 Airbusów i Boeingów zbazowanych w Dubaju, które zapewniają obsługę połączeń na Bliski Wschód, do Afryki, Azji, Europy, Ameryki Północnej, Ameryki Południowej i Nowej Zelandii. Emirates operuje z Terminala 3.
Emirates SkyCargo będące częścią Emirates działają od 1985 roku, posiadają szerokokadłubowe Boeingi 777-F. Towary przewożą także Airbusy A380 oraz Boeingi 777-300. Obsługują wszystkie przewozy cargo pomiędzy Dubajem, a resztą świata.
Flydubai to niskokosztowy przewoźnik posiadający ponad 100 samolotów latający na Bliski Wschód, do Afryki, Europy i Południowej Azji. Operuje z Terminala 2 oraz od grudnia 2018 roku także z Terminala 3 na wybranych kierunkach.
Terminale
Port Lotniczy Dubaj posiada trzy terminale pasażerskie. Terminale 1 i 3 są bezpośrednio ze sobą połączone wspólną strefą tranzytową, dzięki czemu pasażerowie tranzytowi mogą swobodnie przemieszczać się między terminalami. Terminal 2 znajduje się oddzielnie po drugiej stronie lotniska. W przypadku pasażerów tranzytowych między terminalami kursuje shuttle service. Między Terminalem 1 a Terminalem 2 podróż zajmuje 20 minut. Pasażerowie Terminalu 3, którzy podróżują między halami A, B, C i D mogą wybrać kolejki automatyczne.
Za Terminalem 2 znajduje się Executive Flights Terminal, dla pasażerów biznesowych. Pasażerowie biznesowi mogą skorzystać z usług Jet Aviation Dubai, Execujet, Global Jet, ExecuJet Aviation, ExecuJet Middle East.
Terminal 1
Terminal 1 ma pojemność ponad 15 milionów pasażerów i działa w nim ponad 100 linii lotniczych. Połączony jest z halą D zautomatyzowanymi kolejkami. Terminal był budowany z myślą o obsłudze 18 milionów pasażerów, jednak trzeba było rozbudować terminal, aby obsłużyć dodatkowych pasażerów wraz z otwarciem 28 nowych gate’ów. W 2013 roku zaczęto remont Terminala 1 i hali C. Remont zakończono w połowie 2015 roku.
Hala D
Z biegiem czasu pojawiły się plany budowy Terminala 4 i przedłużenia Terminala 3. W maju 2011 roku dyrektor Dubai Airports ujawnił plan, w którym przewidziano budowę Hali D (zamiast Terminala 4). Dzięki temu przepustowość lotniska zwiększyła się do około 90 milionów pasażerów rocznie. Port Lotniczy w Dubaju przewiduje, że międzynarodowy ruch pasażerski i towarowy wzrośnie, ze średnim rocznym tempem wzrostu odpowiednio 7,2% oraz 6,7% oraz, że do 2020 roku liczba pasażerów wzrośnie do 98,5 miliona.
Hala D mieści 15 milionów pasażerów, w tym 17 gate’ów i jest połączona z Terminalem D zautomatyzowanymi kolejkami. Hala ta została oficjalnie otwarta 24 lutego 2016 roku, a pierwszy lot odbyły linie lotnicze British Airways.
Terminal 2
Terminal 2 został zbudowany w 1998 roku i ma powierzchnię 47,000 metrów kwadratowych. Pojemność na początku wynosiła 10 milionów pasażerów rocznie, a w 2013 roku wzrosła dwukrotnie. Korzystają z niego linie lotnicze, działające głównie w regionie Zatoki Perskiej. Większość lotów odbywa się do Indii, Arabii Saudyjskiej, Iranu, Afganistanu i Pakistanu. W czerwcu 2009 roku Terminal 2 stał się głównym hubem dla linii lotniczych Air India Express oraz flydubai. Niedawno Terminal 2 przebudowano, poszerzając możliwości odprawy i boardingu (wejścia na pokład samolotu), zmieniając wystrój wnętrza oraz poszerzając usługi gastronomiczne.
Terminal 2 po rozbudowie zwiększył także liczbę udogodnień dla pasażerów. Strefa boardingu jest bardziej przestronna, otwarto także nowe gate’y (bramki do samolotów), co usprawniło ruch pasażerów i samolotów. Jednak pasażerowie nie mają bezpośredniego transportu między Terminalami 1 i 2 oraz 2 i 3. Mogą skorzystać z usług Taxi lub transportu publicznego. Strefa wolnocłowa w Dubaju obejmuje 2400 metrów kwadratowych na Odlotach i 540 metrów kwadratowych na Przylotach.
Terminal 3
Terminal 3 zbudowano za 4,5 miliarda dolarów, tylko dla linii lotniczych Emirates i ma pojemność 65 milionów pasażerów rocznie. Terminal posiada 20 gate’ów dla samolotów Airbus A380 w hali A, 5 gate’ów dla A380 w hali B i 2 gate’y w hali C. Jednak 6 września 2012 roku ogłoszono, że z tego Terminala będą korzystać także linie lotnicze Qantas, ponieważ linie Qantas zawiązały umowę z Emirates. Terminal 3 po ukończeniu był największym budynkiem na świecie pod względem powierzchni. Duża część jest połączona z halą B i znajduje się pod obszarem drogi kołowania. Hale Odlotów i Przylotów znajdują się 10 metrów pod ziemią, pod płytą lotniska! Budynek Terminala 3 jest wielopoziomową konstrukcją podziemną, posiada saloniki klasy pierwszej i biznesowej, restauracje, 180 stanowisk do odprawy oraz miejsca parkingowe.
Hala Przylotów posiada 72 stanowiska dla kontroli imigracyjnej oraz 14 stanowisk do odbioru bagażu. System obsługi bagażowej może obsłużyć nawet 8000 bagaży na godzinę i jest największy na świecie. System obejmuje 90 kilometrów przenośników taśmowych, 49 karuzeli uzupełniających oraz 21 punktów kontroli bagażu.
Hala A
Hala A, która jest częścią Terminala 3, została otwarta 2 stycznia 2013 roku i ma pojemność 19 milionów pasażerów rocznie. Jest połączona z dwoma halami ogólnodostępnymi Terminala 3 za pośrednictwem zautomatyzowanych kolejek oraz tunelami systemu przeładunku bagaży. Koszt wybudowania hali wynosił 3,3 miliarda dolarów. Budynek ma taki kształt jak Hala B o długości 924 metrów, szerokości 91 metrów i wysokości 40 metrów, pośrodku płyty postojowej. Gate’y w Hali A są oznaczone od A1 do A24.
W hali są hotele: czterogwiazdkowy oraz pięciogwiazdkowy, saloniki klasy pierwszej i biznesowej oraz strefy wolnocłowe. Całkowita powierzchnia wynosi 540 000 metrów kwadratowych. Hala A posiada wielopoziomowe wejścia na pokład, a każdy salon biznesowy ma wydzielone piętra, oferujące bezpośredni dostęp z saloników do samolotów. W hali znajduje się 14 kawiarni i restauracji.
Hala B
Hala B posiada bezpośrednie połączenie z Terminalem 3 i jest przeznaczona wyłącznie dla linii lotniczych Emirates. Całkowita powierzchnia samej hali wynosi 675 000 metrów kwadratowych, ma ona długość 945 metrów, szerokość 90,8 metrów i wysokość 49,5 metrów. Budynek obejmuje wielopoziomową konstrukcję Odlotów i Przylotów oraz 32 gate’y od B1 do B32. Posiada także 5 boarding lounges dla 14 stanowisk przeznaczonych dla Airbusów A340 oraz Boeingów 777. Dla pasażerów tranzytowych (przesiadających się) hala posiada 3 strefy transferowe oraz 62 stanowiska transferowe. W hali znajdują się również saloniki pierwszej klasy Emirates oraz klasy biznes, a także salon Marhaba. Salonik pierwszej klasy może pomieścić 1800 pasażerów, a jego powierzchnia wynosi 12 600 metrów kwadratowych. Z kolei salonik biznesowy może pomieścić 3000 pasażerów i posiada powierzchnię 13500 metrów kwadratowych. Salonik Marhaba mieści 300 pasażerów.
Całkowita powierzchnia handlowa w hali B wynosi 120 000 metrów kwadratowych, znajduje się w niej 18 restauracji oraz trzy hotele. Hala B jest połączona bezpośrednio z halą C. W hali B znajduje się pięć stanowisk do obsługi Airbusów A380. W hali C działa linia lotnicza Emirates, które posiada 12 gate’ów.
Hala C
Hala C jest częścią Terminala 3, otwarta została w 2000 roku i była największą halą na lotnisku w Dubaju przed otwarciem hali B w Terminalu 3. Posiada 50 gate’ów, znajduje się w niej 17 kawiarni i restauracji, pięciogwiazdkowy hotel i sklep wolnocłowy o powierzchni 5400 metrów kwadratowych. Inne udogodnienia to sale modlitewne oraz centrum medyczne. Hala C stała się częścią Terminala 3 w 2016 roku po otwarciu hali D.
Al Majlis VIP Pavilion i Dubai Executive Flight Terminal
Pawilon VIP Al Majlis został wybudowany wyłącznie dla Królewskich Sił Powietrznych i otwarto go 1 lipca 2008 roku. Obiekt mieści terminal o powierzchni 3400 metrów kwadratowych i obejmuje Royal Majlis oraz osiem hangarów lotniczych o łącznej powierzchni 69 598 metrów kwadratowych oraz hangary serwisowe dla Boeinga 747 oraz Airbusów A380, a także usługi VIP.
VIPów obsługuje Executive Flight Services, jest to największy tego typu terminal dla biznesu na Bliskim Wschodzie. Znajduje się w strefie Dubai Airport Free Zone w pobliżu Terminala 2. Obsługuje wyłącznie loty prywatne. Executive Flight Services obejmuje dwukondygnacyjny budynek główny o powierzchni 5500 metrów kwadratowych oraz hangar o powierzchni 3700 metrów kwadratowych dla samolotów i specjalny parking VIP. Terminal dla VIP posiada własne strefy imigracyjne i celne, własny punkt sprzedaży bezcłowej oraz w pełni wyposażone centrum biznesowe i konferencyjne. Posiada także osiem luksusowych prywatnych salonów oraz limuzyny przewożące VIPów do samolotów. W pobliżu Terminala może stacjonować do 22 małych odrzutowców prywatnych, od 8 do 12 średnich odrzutowców lub do 4 dużych, takich jak Boeing Business Jet, Boeing 727 czy Airbus A319.
Sklepy i restauracje na lotnisku
Emirates Store
Sklep Emirates Official Store oferuje produkty i prezenty związane z twoim stylem życia. Do wyboru portfele, torby, markowe czapki i koszulki linii Emirates. Odzież jest wysokiej jakości. Możesz kupić także plecaki, torby, akcesoria. Do wyboru są także modele samolotów Airbus A380, Boeing 777, także w malowaniach EXPO Dubai oraz Cargo.
Gucci
Znany włoski dom mody założony w 1921 roku przez Guccio Gucciego. Pierwszy butik powstał w Rzymie w roku 1938. Gucci odkrywa nowoczesne podejście do mody, zgodnie z nową wizją dyrektora Alessandro Michele, dom mody na nowo zdefiniował luksus XXI wieku, wzmacniając swoją silną pozycję. Gucci jest częścią grupy Kering.
Lokalizacje: Gates A – Departures, Gates B – Departures.
Dubai Duty Free Watches
Dzięki bogatej kolekcji zegarków w Dubai Duty Free możemy znaleźć odpowiedni zegarek dla siebie lub najbliższych. Możemy wybrać spośród wszystkich najlepszych marek jak Montblanc, Omega czy Rolex.
Lokalizacje: Gates B – Arrivals, Gates C – Departures, Gates D – Departures oraz lotnisko Dubaj World Central.
Jo Malone
Jo Malone jest częścią Estee Lauder od 1999 roku i jest dostępny w 22 krajach. Jo Malone jest marką brytyjskiego stylu życia znaną z wyjątkowych perfum, kosmetyków i luksusowych produktów. Jo Malone nadal inspiruje wiernych fanów łącząc nieoczekiwane kombinacje składników.
Lokalizacja: Gates B – Departures.
Salvatore Ferragamo
Salvatore Ferragamo to włoska firma z siedzibą we Florencji. Produkuje luksusowe zegarki, odzież męską i damską, a także perfumy.
Salvatore Ferragamo był emigrantem, który przybył z Włoch do Stanów Zjednoczonych w 1914 roku do Bostonu. Następnie udał się do Kalifornii i otworzył pierwszy sklep w 1923 roku. Zbankrutował niestety w 1933 roku, ale firma została reaktywowana po II wojnie światowej.
Od 2011 roku notowana jest na giełdzie nowojorskiej.
Lokalizacja: Gates A – Departures.
Moet & Chandon
Moet and Chandon to francuska winiarnia i współwłaściciel LVMH Moët Hennessy Louis Vuitton SE. Założona została w 1743 roku jest jednym z największych na świecie producentów szampana.
Lokalizacja: Gates B – Emirates Lounges.
Tekst w oparciu o źródła:
- „Dubai remains world’s busiest international airport – Emirates 24|7”. Emirates247.com. 24 January 2017.
- „Year to date”.
- „Where to spot your favourite aircraft type”. anna.aero. 14 December 2016.
- „Press Releases”. Dubaiairports.ae.
- United Arab Emirates AIP Archived 30 December 2013 at the Wayback Machine(login required)
- „Dubai International Airport”. World Airport Guide. Archived from the original on 8 November 2006.
- „Fact sheets, Reports & Statistics”. Dubaiairport.com. Archived from the original on 28 September 2013.
- „Quantifying the Economic Impact of Aviation in Dubai” (PDF). Retrieved 15 January2018.
- „Aviation to drive 37% of Dubai economy by 2020: study”. english.alarabiya.net.
- „Dubai’s First International Airport”. Dubaiasitusedtobe.com.
- „Dubai’s beautiful first airport opened in 1960 with a sand runway”. Yahoo! Canada.
- Dubai FAQs. „Dubai Airport”. Dubaifaqs.com.
- „Dubai International Airport”. Dubai.airporthotelguide.com.
- „Dubai International Airport (DXB/OMDB)”. Airport Technology.
- „Airport.ae”. Airport.ae. Archived from the original on 20 September 2010.
- „Welcome to Zawya”. Zawya.com.
- Advanced Digital Technology www.adtworld.com (14 October 2008). „Gulfnews: First flight sails through Emirates Terminal 3”. Archive.gulfnews.com. Archived from the original on 17 August 2009.
- Thome, Wolfgang H. (3 September 2008). „Move To Occur in Mid-October Emirates moving to new Terminal 3 in Dubai”. eTurboNews.com. Archived from the original on 19 November 2008.
- Advanced Digital Technology www.adtworld.com. „Emirates SkyCargo ready to handle bigger cargo traffic as non-stop LA flights commence”. Gulfnews. Archived from the original on 25 August 2009.
- „Flydubai to fly from Terminal 2 | Aviation”. Ameinfo.com. Archived from the original on 3 April 2009. Retrieved 16 July 2009.
- Dubai Airport
- Ramola Talwar Badam. „Major renovations planned for Dubai Airport’s Terminal 1”
- „Dubai Airports to launch plans for Concourse 4 this year”. gulfnews. 4 May 2011.
- „Dubai Airport to handle 200 million passengers by 2030”. Zawya. 12 March 2015.
- „Dubai Airports invites public for new concourse trials”. Emirates 24/7.
- „Dubai Airport Terminals”. Dubai Airport Guide. 15 March 2011.
- Sarah Cowell (9 June 2009). „Terminal 2 handed over to Flydubai | Supply Chain News”. ArabianSupplyChain.com. Archived from the original on 7 July 2011.
- „Flydubai to fly from Terminal 2”. Ameinfo.com. Archived from the original on 7 June 2011.
- „The Sky is the Limit”. Atwonline.com. Archived from the original on 15 January 2010.
- „Qantas and Emirates partnership”. Qantas.com.au. 4 October 2012.
- „MHIA Dubai International Airport (Dubai)”. Archived from the original on 13 October 2014.
- „DXB T3 Concourses”.
- Dubai Government. „eGate Card for Dubai & Abu Dhabi”. Dubai.ae. Archived from the original on 18 August 2010.
- „Dubai International Airport Terminal 3, Editorial, world architecture news, architecture jobs”. Worldarchitecturenews.com. 23 October 2008. Archived from the original on 27 October 2008.
- „Factsheets”. Dubai Airport.
- „Fact sheets, Reports & Statistics”. Dubaiairport.com. 4 October 2012. Archived from the original on 30 December 2012.
- „/ Concourse 3 contract award”. Trend-news.com.
- „Super-sized for a super-jumbo: Dubai opens new airport concourse specially designed for the Airbus A380”. Daily Mail. London.
- „New signage at Dubai airport”. Khaleejtimes.com. 19 September 2012.
- „T3 revealed – Transportation”. ArabianBusiness.com. Archived from the original on 21 July 2012.
- „Lounges | Emirates Online Booking and Planning”. Emirates. 18 August 2009.
- „Dubai Airports to start first phase of operations at T3 from 14 Oct”. Eyeofdubai.ae. 14 October 2008.
- „Dargroup.com” (PDF). Archived from the original (PDF) on 16 May 2011.
- Jo Malone